Açık Lise Felsefe 2023-2. Dönem 16-17 Mart 2024 Sınav Soruları

“Evrende var olan her şeyin nedeni ne olabilir?”, “Mutlu olmak ne demektir?”, “Bu dünyadaki varlığımın anlamı nedir?” soruları aşağıdaki alanların hangisine aittir?

İnsanın, parçası olduğu dünyada anlamlı yaşam sürdürebilmesi ve doğanın sırlarını çözebilmesi için kendini tanıması gerekir. Bunların bilgisini edinmek de insanın düşünebilmesiyle mümkündür.

Bu parça aşağıdaki sorulardan hangisine cevap niteliğindedir?

Bilinçli bir varlık olan insan, düşünür. Düşünen insan kendini ve dış dünyayı tanımak için sorular sorar. Bilimde, sanatta, teknikte gelişmeler ortaya koyar ve yeni bilgiler üretir. Elde ettiği bilgiler ve kavramlar üzerine düşünür. Böylelikle insan, var olan bilgileri yeniden tartışmaya, soruşturmaya açarak bu bilgilerden hareketle en doğru bilgiye ulaşmaya çabalar. Herhangi bir konuda doğrulara ulaşıldığı düşünülse de o, sonuçlarla yetinmez ve sorgulamaya devam eder.

Buna göre, aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?

“Filozof, hiçbir düşünce coğrafyasının vatandaşı olamaz.” sözü ile aşağıdakilerden hangisi vurgulanmıştır?

Antik Yunan’da felsefe; eleştirel bir zihniyetle dinî-mitolojik düşünceden kopuşun sonucunda insanların doğayı, doğaüstü değil de yine doğada bulunan nedenlerle açıklamasıyla insan aklına dayanan bağımsız bir faaliyet olarak başlamıştır.

Bu parça, aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabıdır?

“Akla ve mantığa dayalı açıklamalarda bulunmak” felsefenin aşağıdaki özelliklerinden hangisini ifade eder?

Aşağıdakilerden hangisi felsefenin bireylerin hayatı üzerindeki etkisine örnek verilemez?

• Locke’un görüş ve düşünceleri Amerikan Anayasası ve İnsan Hakları Bildirgesi’nin hazırlanmasında etkili olmuştur.

• Rousseau’nun ve Voltaire’in görüş ve düşünceleri, Fransız demokrasisinin doğuşuna önemli katkılar sunmuştur.

Buna göre, aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?

İyi düşünenler, düşünceleri hakkında düşünürler. Düşündüklerini sorgulamadan kabul etmezler. Düşüncelerini fark ederler.

Bu parçada felsefi düşüncenin aşağıdaki özelliklerinden hangisi vurgulanmıştır?

İki şey arasındaki ortak olan özelliğe veya benzerliğe dayanarak birisi için verilen yargıyı diğeri için de veren akıl yürütme türüne analoji denir.

Buna göre, aşağıdaki akıl yürütmelerden hangisi analoji örneğidir?

Sahip olduğumuz düşüncelerin her biri kavramlarla yönlendirilir. Kavramların yanlış kullanılması anlamın değişmesine neden olur. Bu nedenle; insanın, kullanacağı kavramları sorgulamadan, üzerinde düşünmeden konuşmaması gerekir. Kavramların doğru kullanılması; olayların, durumların, nesnelerin, duyguların doğru kavramsallaştırılmasına bağlıdır.

Bu parçada aşağıdakilerden hangisinin önemi vurgulanmıştır?

“Hiçbir şey yoktur. Var olsa da bilinemez. Bilinse de başkasına öğretilemez.” ifadesi varlık felsefesi ile ilgili aşağıdaki sorulardan hangisine cevap olarak verilmiştir?

Duyu organlarınca algılanmayan ancak akıl yoluyla kavranabilen, belli bir zaman ve mekân içinde bulunmayan varlıklara ideal ya da düşsel varlık denir.

Buna göre, aşağıdaki ifadelerden hangisinde ideal bir varlıktan söz edilmiştir?

Dünya hakkında bilebileceğimiz her şey dünyanın bize söylediği veya bildirdiği şeylerden ibarettir.

Buna göre, bilginin kaynağı aşağıdakilerden hangisidir?

Aslı : Gerçeğin bilgisi duruma göre değişebilir mi?

Murat : Elbette! Doğrular bireylere, içinde bulunulan çağlara ve toplumlara göre değişir.

Buna göre, Murat aşağıdakilerden hangisini savunur?

Zamanın kralı I. Ptolemy, okumakta güçlük çektiği “Elementler”in yazarı Eukleides’e “Geometriyi kısa yoldan öğrenmenin bir yolu yok mu?” diye sorar. O da bunun üzerine, “Kusura bakmayın ama geometriye giden bir kral yolu yoktur.” diye karşılık verir.

Buna göre, aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?

Davranışlarımızı zorunlu olarak ortaya çıkaran aşağıdaki sebeplerden hangisi kaynağı bakımından diğerlerinden farklıdır?

Fatalizm; her şeyin önceden doğaüstü bir güç tarafından belirlendiğini, bu nedenle insanların eylemlerinde özgür olmadıklarını ve bu eylemlerin sonucundan da sorumlu olmadıklarını savunan görüştür.

Buna göre, aşağıdakilerden hangisi fatalizme uygun bir örnektir?

Kendi bedenini, yeteneklerini, isteklerini bilen insan için en iyi şey, ne aşırıya kaçmak ne de azla yetinmektir.

Buna göre, ahlaki eylemin ölçütü aşağıdakilerden hangisidir?

Tek tanrılı dinlere göre evren ezelî ve ebedî değildir. Yani bir başlangıcı olduğu gibi sonu da vardır. Çünkü Tanrı, evreni belli bir amaca göre tasarlamış ve yaratmıştır. Günü gelince evren kıyamet sürecini yaşayacaktır.

Bu parça din felsefesinin aşağıdaki problemlerinden hangisiyle ilgilidir?

Doğal ortamda oluşan vadiler, göller, dağlar birer sanat eseri olarak kabul edilmez.

Bu durum, sanat eserinin aşağıdaki özelliklerinden hangisiyle ilgilidir?

İyi kitaplar okumak, geçmiş yüzyılların en ünlü beyinleriyle sohbet etmeye, hatta bu yazarların en iyi düşüncelerini bize açtıkları bir sohbete benzer.

Buna göre, aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?

Sen bilgin bir adamsın, bunları bilmen gerek. Ey Gılgamış! Bulamayacağın ölümsüzlüğü aramak için kaybettiğin zamana yazık olmuş. Sana verilen bu yaşamın tadını çıkarmaya bak! Gece gündüz keyiflen. Her gününü üzüntüyle değil sevinçli geçirmeye çalış.

Buna göre, aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?

“Kimse bilerek kötülük yapmaz.” sözüne göre kötülüğün kaynağı aşağıdakilerden hangisidir?

Formel neden bir şeyin biçimsel nedenidir.

Buna göre, “bir sanatçının tarihsel bir olayı hatırlatması için mermerden bir heykel yapması” örneğinde aşağıdakilerden hangisi formel nedendir?

Mutluluk; ruhun amacıdır ve bu amaca uygun davranış, erdeme uygun olan davranıştır.

Aristoteles’in bu sözü felsefenin aşağıdaki alanlarından hangisiyle ilgilidir?

Aşağıdakilerden hangisi bilgi ile ilgili değildir?

Aristoteles’e göre erdemli olmak iki uç arasında orta yolu bulmaktır. Erdemlilik, eylemlerin aşırılığı ya da eksikliği nedeniyle bozulur.

Buna göre, “korkaklık” ve “delice atılganlık” uç durumlarının erdemi aşağıdakilerden hangisidir?

El Kindi, Farabi, İbn Sina ve İbn Rüşd gibi filozoflar tarafından “meşşâiye felsefesi” oluşturulmuştur. Bu felsefe İslam esaslarına bağlı, ağırlıklı olarak Aristoteles, kısmen de Platon etkisiyle oluşmuş mantık ve matematik temelli görüşler içerir.

Buna göre, İslam felsefesiyle ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?

İbn Sina’ya göre zorunlu varlık; varlığı başka bir varlığa muhtaç olmayan, ezelî ve ebedî varlıktır. Mümkün varlık ise etrafta görülen, sürekli bir şekilde var olan ama daha sonra yok olan varlıklardır.

Buna göre, aşağıdakilerden hangisi zorunlu varlıktır?

I. Felsefenin konusu insan, doğa ve evrendir.

II. Bilim, Tanrı’nın yarattığını anlamak için önemlidir.

III. Toplumsal hayat dünyevidir.

IV. Teoloji, felsefeye egemendir.

Numaralanmış yargılardan hangileri skolastik düşünceye aittir?

Descartes “Düşünüyorum öyleyse varım.” sözüyle aşağıdaki felsefe alanlarından hangileri arasında bağlantı kurmuştur?

Newton’ın “Dünyaya nasıl göründüğümü bilmiyorum ama ben kendimi keşfedilmemiş gerçeklerle dolu bir okyanusun kıyısında oynayan, düzgün bir çakıl taşı ya da güzel bir deniz kabuğuna sevinen bir çocuk gibi görüyorum.” sözünden hareketle Newton ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

Aşağıdakilerden hangisi 18 - 19. yüzyıl felsefesinin genel özelliklerindendir?

“Bilginin sınırı var mıdır? İnsan nelerin bilgisini bilebilir? Bir şeyi bilmek ne anlama gelmektedir?” soruları aşağıdaki felsefi konulardan hangisiyle ilgilidir?

İnsan haklarına verilen önemin ve değerin artmasında aşağıdaki tarihsel olaylardan hangisinin katkısı olmamıştır?

I. Her zaman akıllı iradeni, evrensel bir yasa koyucu olarak görevde bulunacağı şekilde davran.

II. Öyle eylemde bulun ki eylemin gerisindeki maksim, herkes için geçerli evrensel bir yasa olsun.

III. Kendinde ve başkalarında insanlığı bir amaç olarak görecek şekilde değil de onu bir araç edinecek şekilde davran.

Numaralanmış Kant maksimlerinden hangileri yanlıştır?

Kant’a göre ödev; insanın kendi isteğiyle sorumluluğunu aldığı, koşulsuz, içten ve vicdanı tarafından verilen emirlerdir. Ödev, bütün insanlar için geçerli olan ama kimsenin arzu ve isteklerine bağlı olmayan evrensel ahlak ilkesi taşır. Dolayısıyla bir irade, ancak ödevi yerine getirdiği zaman iyi irade olur.

Buna göre, aşağıdaki davranışlardan hangisi Kant’ın ödev ahlakına uygundur?

Bentham’a göre kötülük, insanın yanlış tercihte bulunmasından kaynaklıdır. Haz ve acı arasında hesabını yeterince yapamayan insan, kötülüğün ortaya çıkmasına neden olur.

Buna göre, aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?

Pozitivizm, olgunun dışında gerçek hiçbir şey olmadığını ve ancak deneye dayalı bilimsel bilginin, gerçeğin bilgisini içerdiğini savunur.

Buna göre, aşağıdakilerden hangisi pozitivizmin gerçek olarak kabul ettiği olgular arasında yer almaz?

• İnsanın söz ve eylemlerinin oluşturduğu ürün ve yapıların anlamına yönelik yorumlamadır.

• Tek tanrılı dinlerde özellikle kutsal metinlerin yorumlanmasına bağlı olarak ortaya çıkmış ve zamanla tüm metinlerde uygulanır olmuştur.

Bu özellikler 20. yüzyıl felsefesinin aşağıdaki temel problemlerinden hangisine aittir?

Kierkegaard’ın “Varoluş hiçbir zaman hazır değildir, oluş içinde olan insan sürekli yeni kararlar alıp seçimler yaparak kendini yeniden sentezler.” düşüncesi, 20. yüzyıl felsefesinin aşağıdaki akımlarından hangisiyle ilgilidir?

• Dile sahip olmadan insan ne öğrenebilir ne de öğretebilir.

• Bilgi; insan için bütün alanları ve dallarıyla insanı insan yapan, onun var olmasını, yaşamasını sağlayan her şeyi başarmaktadır.

• İnsan; aktif olan, yapıp-eden bir varlıktır fakat insanın yapıp-etmelerini gerçekleştirmesi onun, değerleri duyan bir varlık olmasına dayanır.

Takiyettin Mengüşoğlu’nun “İnsan Felsefesi” eserinden yapılan bu alıntılarda insanın aşağıdaki varlık alanlarından hangisine yer verilmemiştir?

Yaşadıkları coğrafyaya göre gruplandırıldığında aşağıdaki düşünürlerden hangisi dışta kalır?