Kuvvetler ayrımı bağlamında siyasal sistemin tasnifi ve temel özellikleri

Kuvvetler ayrımı bağlamında siyasal sistemin tasnifi ve temel özellikleri

Kuvvetler ayrımı bağlamında siyasal sistemler temelde yasama, yürütme ve yargı kuvvetlerinin sert ayrımına dayalı Başkanlık Sistemi ve yumuşak ayrıma dayalı Parlamenter Sistem olarak ikiye ayrılır.

Parlamenter sistemde özellikle yasama ve yürütme yetkileri temelde meclisin (parlamentonun) elinde toplanır. Yürütme organı olarak ayrıca Cumhurbaşkanı ve Hükumet var ise de, hükumetin meclis içinden çıkması, meclisten güvenoyu alarak kurulması ve meclis denetimine tabi olması, Cumhurbaşkanının da meclis tarafından seçilmesi nedeniyle yasama yetkisini elinde bulunduran meclis yürütmenin de dolaylı sahibi durumundadır.

Sert kuvvetler ayrımına dayanan Başkanlık sisteminde ise, yürütmenin tek başı olan Başkan, meclis tarafından değil, halk tarafından seçilmesi ve meclisin güvenoyuna ihtiyaç duymaması nedeniyle yürütme organının tek ve gerçek anlamda başıdır.

Yarı –başkanlık da kuvvetler ayrılığına dayalı bir siyasal sistemdir. Parlamenter sistemin bazı unsurları ile başkanlık sisteminin bazı unsurlarını alan karma bir sistemdir.

Kuvvetlerin tek kişi veya organda toplandığı siyasal sistemler de vardır. Eğer kuvvetler, yürütmenin başı durumunda olan kral veya hükumet elinde toplanmışsa monarşi veya diktatörlük; yasama organında toplanmışsa meclis hükümeti (ülkemizde 1921 Anayasasıyla uygulanan sistem) denir.

Açık Lise sınavlarına hazırlanmanın en kolay hali: AçıkTercih AÖL Test Çöz!

Mobil Uygulamamızı İNDİRİN! AÖL Yeni Müfredat Çıkmış Sınav Sorularını Çözün!