19. yüzyılda Osmanlı’da Kültür Sanat ve Mimari

19. yüzyılda Osmanlı’da Kültür Sanat ve Mimari

XIX. yüzyılda Osmanlı toplumunda her alanda yaşanan değişmeler kültür ve sanat alanında da kendini gösterdi. Mimari, resim ve musikide geleneksel anlayışın yanında Avrupa’nın etkisiyle yeni akımlar başladı. XIX. yüzyılda Avrupa’nın gerçekçi resim üslubu Osmanlı resim sanatına girdi. Osmanlı padişahları da bu akıma des- tek verdiler. II. Mahmut, Avrupa’dan getirttiği ressamlara kendi portresini yaptırdı ve devlet dairelerine astırdı. Daha sonra Türk gençleri Avrupa’ya resim öğrenimine gönderildi. Avrupa’da resim eğitimi gören gençler ülkeye döndüklerinde bu konu ile ilgili çalışmalara devam ettiler. Bu öğrencilerden biri olan Şeker Ahmet Paşa, Türkiye’de ilk resim sergisini açtı. Osmanlı müzeciliğinin ilk adımları da bu yüzyıl ortalarında atıldı. XIX. yüzyılda eski eserlere duyulan merak bir hayli artmıştı. Osman Hamdi Bey, 1881’de Müzeyi Hümayun’un başına getirildi. II. Abdülhamit’in emriyle İstanbul’da Asar-ı Atika’yı (Arkeoloji Müzesi) kurdu.

XIX. yüzyılda Osmanlılarda yeni bir mimari anlayış gelişti. Batı kaynaklı ampir üslubu benimsendi. Bu üslubun etkisiyle Ortaköy Camisi, Dolmabahçe Camisi ve Nusretiye Camisi yapıldı. Batı’dan alınan diğer üsluplar ile Osmanlı mimari üslubunun aynı anda kullanılmasıyla seçmeci (eklektik) denen bir tarz ile Beylerbeyi ve Çırağan Sarayları inşa edildi.

Tanzimat döneminde eğlence ve spor alanında da değişmeler yaşandı. Klasik eğlence anlayışının yanında Batılılaşmanın etkisiyle bu alanlarda yeni gelişmeler meydana geldi. II. Mahmut müzikte Batı’ya yöneldi. Mızıkayıhümayun’u kurarak modern anlamda müzik eğitiminin başlamasını sağladı. İtalya’dan Giuseppe Donizetti’yi İstanbul’a getirtti. Bu kişi I. Abdülmecit zamanında da önemli görevlerde bulundu. Askerî bandoların kuruluşunda etkili oldu. Osmanlı sarayında Batı operaları seslen- dirildi. Buna karşılık klasik Türk müziği de gelişmesini sürdürdü. Dede Efendi, Hacı Arif Bey, Zekai Dede önemli eserler verdiler.

XIX. yüzyılda tiyatro yeni bir eğlence unsuru olarak günlük hayatta yerini aldı. Şehzadebaşı’nda açılan tiyatrolar bu dönemde halkın büyük ilgisini gördü. I. Abdülmecit döneminde Güllü Agop modern Osmanlı tiyatrosunu kurdu. I. Abdülmecit ve 2. Abdülhamit, Dolmabahçe ve Yıldız Saraylarında tiyatro oyunu sahnelettiler. Adana ve Bursa’da şehir tiyatroları kuruldu. Şinasi, “Şair Evlenmesi” adlı ilk Türk tiyatro eserini yazdı.

Modern sporların Türkiye’ye girişi jimnastikle başlamıştır. Jimnastik kısa bir süre sonra okullara ders olarak kondu. Bunun yanı sıra kısa sürede en yaygın du- ruma gelen spor dalı futbol oldu. Futbol ülkemize, İngilizler aracılığıyla girmiş; ilk önce azınlık gençlerinin, daha sonra da Türk gençlerinin ilgisini çeken bir spor dalı durumuna gelmiştir. 1903’te Beşiktaş, 1905’te Galatasaray, 1907’de Fenerbahçe kulüpleri kuruldu. Eskiden beri yapılmakta olan kürek yarışları, ayrıca yelken sporu 19. yüzyılın başlarında modern anlamıyla Türk sporunun içinde yer almaya başladı. Türkiye’de ilk bisiklet yarışları 1910 yılında yapıldı. Osmanlı Devleti ilk defa 1912 yılında Stockholm (Stokholm) Olimpiyat oyunlarına katıldı.

Açık Lise sınavlarına hazırlanmanın en kolay hali: AçıkTercih AÖL Test Çöz!

Mobil Uygulamamızı İNDİRİN! AÖL Yeni Müfredat Çıkmış Sınav Sorularını Çözün!