Tarih Bilimine Giriş

Tarih Nedir?

İnsan topluluklarının yaşayışlarını, uğraşlarını, birbiriyle ilişkilerini, kültür ve uygarlıklarını; yer ve zaman göstererek, sebep – sonuç ilişkisi içerisinde, tarafsız (objektif) ve kaynaklara dayalı biçimde araştıran sosyal bilim dalına Tarih denir.

1. Tarihin Konusu Nedir?

● İnsanların her türlü alandaki( siyasi, askeri, ekonomik, sosyal, kültürel vb.) faaliyetleri, savaş ve barışlar, din, inanış ve hukuk sistemleri, güzel sanat ve ekonomik etkinlikleridir.

2. Tarihi Olay nedir?

● İnsanları ilgilendiren siyasi, sosyal, ekonomik v.b. alanlarda ortaya çıkan kısa süreli anlık gelişmelerdir. (İstanbul’un fethi, Talas Savaşı veya Lozan Antlaşması vb…)

3. Tarihi Olgu nedir?

● Zaman içinde uzun sürede oluşan durumlar, yani oluşum süreçleri gözlenebilen olaylara ise olgu denir. (Savaş, Türklerin İslamlaşması veya Anadolu’nun Türkleşmesi vb…)

a. Tarihi olaylar incelenirken nelere dikkat edilmelidir?

● neden – sonuç ilişkisi kurulmalı, olayın meydana geldiği zamana, mekana ve dönemin şartlarına dikkat edilmelidir.

b. Tarihin Yöntemi nedir?

● Kaynakların araştırılması, sınıflandırılması (tasnif), eleştirilmesi ( tenkit), çözümlenmesi ( tahlil) ve sentezlenmesi ( terkip)dir.

c. Tarihin Tasnifi nasıl yapılır?

Elde edilen bilgi ve verilerin kaynak değeri açısından yeterli olup olmadığının belirledikten sonra:

● Zamana göre: İlkçağ, ortaçağ, Milat öncesi, Milat sonrası, XV. yüzyıl, Fatih dönemi…
● Mekana göre: Yer adları esas alınır. Asya Tarihi, Anadolu Tarihi ve Ankara Tarihi gibi…
● Konuya göre: Siyasi tarih, politika tarihi, hukuk tarihi gibi konuların ayrı ayrı incelenmesidir.

4. Tarihe Yardımcı Bilimler

1. Coğrafya:

Tarihi olayların meydana geldiği yerleri ve coğrafi özelliklerini bildirir.

2. Arkeoloji:

Toprak ya da su altında kalmış olan eski devirlere ait tarihi eserlerin
gün yüzüne çıkarılmasını ve incelenmesini sağlar.

3. Paleografya:

Toplumların geçmişte kullandıkları yazıları inceler.

4. Filoloji:

Dil bilimidir. İnsan topluluklarının dillerini ve diller arasındaki ilişkileri
inceler.

5. Diplomatika:

Devletlerarası yazışmaları ve antlaşmaları, bunların siyasi sonuçlarını
inceler.

6. Kronoloji:

Tarihi olayların oluş zamanını belirler.

7. Sosyoloji:

Toplum bilimi.

8. Nümizmatik (Meskukat):

Paraları inceler.

9. Epigrafi:

Kitabeleri inceleyen bilim dalıdır.

10. Antropoloji:

İnsan ırklarını inceler.

11. Etnografya (Kültür – Halk bilimi):

Bir milletin kültürünü örf ve adetlerini inceler.

12. Kimya-Karbon 14 Metodu:

Tarihi malzemelerin yaşını belirleyen bilimdir.

13. Psikoloji:

Tarihi şahsiyetlerin psikolojisi ile olayların meydana gelmesi arasındaki
ilişkinin kurulmasında yararlanılır.

Açık Lise Tarih 1 Online Testleri

Açık Lise Tarih 1 dersinden çıkmış sınav soruları ve online testleri için başlığa tıklayın!

Açık Lise sınavlarına hazırlanmanın en kolay hali: AçıkTercih AÖL Test Çöz!

Mobil Uygulamamızı İNDİRİN! AÖL Yeni Müfredat Çıkmış Sınav Sorularını Çözün!