Açık Lise (546) Türk Dili ve Edebiyatı 6 Testi (Aralık 2019)

Yazar çocuksu, sade bir anlatımı tercih etmiş. Büyük bir ustalık ve yoğunluk gerektiren bu çocuksu anlatımla gerçeklerin pek de alışkın olmadığımız yanlarına dikkat çekip onları görünür hâle getirmiş. Daha önce yayımladığı öykülerinde olduğu gibi, bu eserinde de gerçeküstü imgeleri başarılı şekilde kullanmış. En az sözle çok şey anlatmak istemiş.

Bu parça aşağıdaki metin türlerinin hangisinden alınmıştır?

(I) Orta Asya’da çok yakında Türkiye ve Kazakistan’ın iş birliğiyle bir üniversite kurulacak. (II) Açılması planlanan bu üniversitede Türkçe ve İngilizce eğitim verilecek. (III) Burada Türk dünyasından yaklaşık tam altı bin öğrenci öğrenim görecek. (IV) İki hükûmet arasındaki bu anlaşmanın yakında imzalanması bekleniyor.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde anlatım bozukluğu vardır?

Duruluk, anlatımda gereksiz kelimelere, sözlere yer vermemektir. Bir söz, cümleden çıkarıldığında cümlenin anlamında daralma veya bozulma olmuyorsa o söz gereksizdir.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi duru bir cümle değildir?

Retorik ağır basar şiirlerinde. Bunun yanı sıra sınır tanımayan çeşitli imgeler kullanır. Bu imgeleri mantıksal bir örgü içinde sunar. Bu açıdan romantiklere benzer. Bunlara şiirin genel havasına ters düşüyormuş gibi görünen fakat aslında onun kurucu bir ögesi olan kara mizahı da eklemek gerekir.

Bu parça aşağıdaki eleştiri türlerinden hangisine örnektir?

Hayatın bizi şiir kılan yüzünde önce camlara yağmur damlaları dokunur (I) Sulu sepken üzerine açılan bir paragrafla bir kış romanı başlar uzaklarda (II) Derken ilk kar taneleri gökyüzünden dökülmeye başlar (III) Yaldızlı ve mutlu bir yılbaşı kartı karesinde kalabalık caddeler, ışıklı mağazalar, insanlar, mutlu kış akşamları (IV)

Bu parçada numaralandırılmış yerlerin hangisine diğerlerinden farklı bir noktalama işareti getirilmelidir?

Baba – Az önce avludan bir gölge geçti gibi gördüm.

Ana – Bana bakma sen! Benim beklemediğim gün, yanılmadığım saat mi var?

Baba – Başlama gene şu akşam duasına…

Ana – Halil’im ne zaman gelir, kim bilir?

Baba – Anma bana onun adını!..

Ana – Anmamak elde mi? Garibim ne yer ne içer, düşünmez miyim?

Baba – Adam olup da kendini  düşünseydi!

Bu parçada işlenen konu aşağıdakilerden hangisidir?

Ali Rıza Bey, Babıali yetiştirmelerinden bir mülkiye memuruydu. Dâhiliye kalemlerinin birinde çalışıyordu. Fakat kız kardeşiyle annesinin ölmesi onu İstanbul’dan soğutmuş, Suriye’de bir kaza kaymakamlığı alarak gurbete çıkmasına sebep olmuştu.

Bu parçada romanın yapı unsurlarından hangisi kullanılmamıştır?

Bana öyle geliyorki (I) konuşma dilimizin kelimeleri gittikçe azalıyor. Ara sıra (II) “Kuytu nedir?”, “Sağrı nedir?”, “Değirmi neye derler?” diye soran delikanlılara rast geliyorum (III). Her şey  kitaptan öğrenilmez. Bilgilerimizin bir kısmı da (IV) konuşmanın mahsulüdür.

Bu parçadaki numaralanmış yerlerin hangisinde yazım yanlışı vardır?

On yedi, on sekiz yaşlarında gözüken bir genç, sırtında bir torba olduğu hâlde yorgun argın yürüyordu. Gün doğmadan önce yola çıkmış olan bu gencin sırtındaki torba, kırık demir parçalarıyla doluydu. Güneş batmak üzere olduğu hâlde daha ağzına bir lokma koymamıştı. Büyük bir gayretle yürüyor, acele ediyordu.

Bu parçada aşağıdaki anlatım biçimlerinden hangisi ağır basmaktadır?

- - - - Dönemi romanlarında Anadolu, değişik bölgeleriyle yansıtılmıştır. Örneğin Toroslar ve Çukurova, Orhan Kemal’in kaleme aldığı “Hanımın Çiftliği” ve “Bereketli Topraklar Üzerinde”; Orta Anadolu Bölgesi ise Fakir Baykurt’un “Yılanların Öcü”, “Tırpan” ve “Kaplumbağalar” romanlarına konu olmuştur.

Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

I. Bütün gece bir damla uyumamış, nal seslerini sabırsızlıkla beklemişti. Sabaha doğru o dağ başının dondurucu ayazında, kapının önünde beklemeye başladı. Üç atlının karaltısı iki yüz metre kadar aşağıdaki korudan kurtulunca kendini tutamayıp onlara doğru koştu.

II. Deli Kurt, yakın mesafeden göğsüne ok yemiş savaşçı gibi şöyle bir irkildi. Sonra kamaşan gözleriyle bir anda çevresini görmeyerek dehşete kapıldı. Bir eliyle gözlerini kapamak istedi, sonra elinde olmadan yılan sokmuşçasına fırlayıp ayağa kalktı.

III. Ayak seslerinin uzaklaşmasını dinliyordum. Bir şimendifer düdüğü… Keskin, acı acı ötüyor. Hayatımda büyük bir devrin kapandığı, korkunç yarına ilk adımı attığım an. Felaketlerimin başladığı saniyeyi tanıyorum. Hiç aldanmam.

Numaralanmış parçaların hangilerinde hakim bakış açısı kullanılmıştır?

Aşağıdaki parçalardan hangisi köy hayatını konu alan bir romandan alınmıştır?

Günaydın’ın babası çocuklarının eğitimini bahane edip alır tası tarağı, vurur İstanbul yollarına. Erol Günaydın, sekiz yaşındadır büyük şehre geldiğinde. Karadeniz şivesini düzeltmekle geçer ilkokul yılları. Ardından yatılı olarak Galatasaray Lisesine girer ve oyunculuk serüveni başlar. Tiyatroya olan yeteneğini edebiyatla besler. Günaydın o zamanları şöyle anlatır: “O dönemde büyük bir edebiyat akımı vardı. Bütün edebiyatçılar Lambo’nun yerinde toplanırdı. Burada hep edebiyat konuşulurdu. Biz de takip ederdik.”

Bu parça aşağıdaki metin türlerinden hangisinin özelliklerini taşımaktadır?

• Sorular tarafsız bir şekilde, önceden hazırlanır.

• Cevaplar olduğu gibi okura aktarılır.

• Resim ve belgelerle zenginleştirilir.

Bu cümleler “mülakat” ile ilgili doğru-yanlış olarak değerlendirildiğinde sıralama aşağıdakilerden hangisi olur?

‒ Sizde yazı nasıl doğar, gelişir, sürer ve kâğıda aktarılır?

‒ Gerek hikâyede, gerek romanda hiçbir plan çıkartmıyorum. Biraz oluruna bırakarak gidiyor sonra başa dönüp yeni baştan yazmaya koyuluyorum.

‒ Romanınız yeni çıktı ama tezgâhta başka çalışmalar vardır diye düşünüyoruz? Yanılıyor muyuz?

‒ Okuduğum eserlerden yola çıkarak yakın dönem edebiyatımızla ilgili bir kitap var kafamda. Bir de  Bir hikâye kitabı var tabii.

Bu parça aşağıdaki yazı türlerinin hangisinden alınmıştır?

ODABAŞI – Seni biz kendi isteğimizle bütün boyların başına seçtik. Bizim beyimiz artık sensin. Kutlu olsun!

SESLER – Kutlu olsun! (Şimdi sahne karanlıktır. Yalnız ortada bir ışık sütunu vardır. Köroğlu tamamen bu ışık sütunu içindedir.)

ODABAŞI – (Konuşmasına devamla) Oğuz’un içinde zulüm yok artık. Bize can üfledin, Oğuz töresini canlandırdın. Adın dillere destan!

KÖROĞLU – Yurdunuzu candan sevin. Sıradan, saygıdan çıkmayın. Oğuz’un başına Tanrı acı vermesin! (Kır At’ın kişnemeleri duyulur.)

Bu parça için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Aşağıdakilerden hangisi 16. yüzyıl İngiliz tiyatro yazarıdır?

Aşağıdakilerden hangisi Cumhuriyet Dönemi’nde kaleme alınan romanlardan değildir?

16. yüzyılda kaleme alınmış ve türünün başarılı ilk örneği kabul edilen “Don Kişot” adlı romanın yazarı aşağıdakilerden hangisidir?

Odasına birinin girmesiyle uyandı; gözlerini açtı, Razumihin’i gördü. Razumihin kapıyı ardına kadar açmış, eşikte duruyordu. İçeri girip girmemekte kararsız gibiydi. Raskolnikov yatağından hızla doğruldu, bir şeyler hatırlamak istercesine Razumihin’e baktı.

Bu parçada aşağıdakilerden hangisine yer verilmiştir?