Performans Yönetiminin Boyutları

Performans Yönetiminin Boyutları

1. Verimlilik
2. Etkinlik
3. Tutumluluk
4. Kalite

Verimlilik ve Etkinlik (Etkililik)

Etkililik amaca ulaşma, verimlilik ise kaynakların doğru kullanılması olarak tanımlanabilir. Etkililik sonuçlarla ilişkiliyken, verimlilik süreçle ilgilidir. Diğer bir deyişle “etkililik doğru işi yapmak, verimlilik ise işi doğru yapmak”tır. Yönetim sürecinde etkililik düzeyini belirlemek için amaç ve hedeflere, verimlilik düzeyini belirlemek için ise kaynakların doğru kullanılıp kullanılmadığı ile ilgili bilgiye ihtiyaç duyulur. Böylece kurumun amaç (ve hedeflerine) ulaşma düzeyi ve bunu yaparken kaynakları ne derece tasarruflu şekilde kullandığı belirlenebilir.

Verimlilik kaynakların tasarruflu kullanılması, birim personel veya makine başına elde edilen ürün miktarının maksimum düzeyde olması ile ilgilidir. Bir (mal veya hizmet üretme) faaliyeti için kullanılan girdiler ile elde edilen çıktılar arasındaki oranla sayısallaştırılabilir. Böylece çıktının elde edilmesindeki kaynak maliyeti elde edilir. Maliyetin düşük, üretimin yüksek olması durumu verimliliği gösterir. Örneğin:

• Bir hastanedeki sağlık görevlilerinin sayısının tedavi edilen hastaların sayısına oranı,
• Bir eğitim kurumundaki öğretim görevlilerinin sayısının öğrencilerin sayısına oranı,
• Bir saymanlıktaki personel sayısının işlem yapılan evrak sayısına oranı gibi

Girdiler ile çıktılar arasındaki açık ve kesin ilişki belirlendiğinde verimlilik ölçülebilir. Bu ölçüm kaynaklardan optimal düzeyde kullanılıp kullanılmadığını belirlemede ilk adımı oluşturur.

Etkililik, elde edilen çıktıların amaç ve hedeflere uygunluk derecesini ifade eder. Kurumun program (veya faaliyetleri) sonucunda elde edilen çıktıların kurumun amaç ve hedeflerine uygunluk derecesidir. Doğru faaliyetin yürütülmesi, doğru işin yapılması hedeflenen sonuç ve/veya etkinin ortaya çıkartılmasıdır.

Etkililiğin ölçülmesi aşamasında maliyetler değil, hedefler göz önünde bulundurulur. Etkililiğin ölçülmesi kurum içi bir değerlendirme ile sınırlandırılamaz, aksine genellikle kurumun paydaşlarını ve özellikle kurumun hizmet verdiği kitle veya grubun üzerindeki etkisine bakmak gerekir. Örneğin:

• Hastanede tedavi gören kişilerin memnuniyet ve iyileşme düzeyi (ve oranı)
• Saymanlıktaki işlem gören evrakların doğru ve zamanında sonuçlandırması düzeyi (ve oranı)
• Eğitim kurumundan eğitim alan öğrencilerin davranış, bilgi ve birikimlerindeki olumlu değişikliklerin düzeyi (ve oranı)

Tutumluluk

Birim girdi başına maliyetle ilgili bir kavramdır. Bir çıktının elde edilebilmesi için kullanılan kaynakların (insan gücü veya malzemenin) en aza indirilmesidir. En düşük maliyetle en uygun kalitede çıktı temin edilmesi olarak da tanımlanabilir. Bazı tutumluluk göstergeleri şunlardır:

• Ortalama öğretmen maaşı,
• Memur başına düşen aylık ve/veya yıllık evrak sayısı
• Yıllık ve/veya aylık kırtasiye giderlerinin işlem gören evrak sayısına oranı
• Tıbbi levazımın birim maliyeti

Tutumluluk ölçümü, ürün veya hizmetin sunumu için gerekli olan kaynak ya da fonların belirlenmesinde yardımcı olur.

Kalite

Kalite, etkililikten farklı olarak ürün veya hizmetin sunumundaki yaygınlık, kapsayıcılık gibi göstergelerle sayısal olarak ifade edilebilen hedefleri başarma derecesinden öte, ürün veya hizmeti sunumdaki hizmet alanların memnuniyet derecesi ile ilgili bir durumdur. Kalite unsuru, hizmet alan (veya ürünü kullanılan) kişilerin (müşteri, vatandaş veya diğer paydaşların) sunum ile ilgili fikirleri (mülahazaları) ile ilgilidir. Kalitenin temel boyutları doğruluk, eksiksizlik, erişilebilirlik, üstlenilen risk, yasal standartlara uygunluk ve ihtiyaçlara uygunluk olarak sıralanabilir.

Kalitenin yukarıda belirtilen boyutları ile değerlendirilebilmesi yurttaş, müşteri, paydaşlar gibi ilgili kişilerin mülahazalarına başvurmayı gerektirir. Böylece ürün veya hizmet sunumunun müşteri, vatandaş veya paydaşların beklentilerine uygunluk derecesi önemli bir kalite göstergesi olarak karşımıza çıkar. Bu nedenle özellikle ortada genellikle somut bir ürün olmayan, vatandaşa veya paydaşlara dönük hizmet sunumu yapan kamu kurumlarında kaliteyi belirlemek ancak vatandaş veya paydaşlara uygulanan ‘memnuniyet anketleri’ gibi bilgi toplama teknikleri ile mümkün olabilecektir.  Kalitenin ölçülmesinden şu türden değerlendirmelere yer verilebilir:

• Tedavi edilen hasta (veya vaka sayısı) / şifa bulan hasta sayısı
• İşlem gören evrak sayısı / eksiksiz ve doğru işlem gören evrak sayısı
• Vaat edilen (veya önerilen) program (araç, kaynak, uygulama ve dokümanlar) / uygulamaya konulan (gerçekleştirilen) program

Sonuç olarak kalite değerlendirmesi, (mal veya hizmet) alanların (müşteri, vatandaş veya paydaş) beklentileri ile sonuçlar arasındaki farklılık veya uyuşma derecesini saptamak için bilgi toplanmasını gerektiren bir süreçtir.

Açık Lise sınavlarına hazırlanmanın en kolay hali: AçıkTercih AÖL Test Çöz!

Mobil Uygulamamızı İNDİRİN! AÖL Yeni Müfredat Çıkmış Sınav Sorularını Çözün!