Antranik Ozanyan Kimdir?
Antranik paşa, birinci dünya savaşından önce ve savaş esnasında osmanlıya karşı kurulan ermeni taşnak çetesinin eli kanlı komutanıdır. l865 yılında şebinkarahisar’da doğdu. soyadı ozanyan’dır.
Çocukluğunda istanbul’a geldi, bir süre işçi olarak çalıştıktan sonra 1884 ve 1896 yıllarında ermenilerin bitlis/sasun (sason, şimdi batman’a bağlı), muş ve van’da çıkardıkları isyanlara fiilen katıldı. osmanlı devletine karşı vargücüyle savaştı. asıl şöhretini ise, 1901 yılında çıkan muş isyanında ve çatışmalarında parlattı, ‘antranik paşa’ lâkabını aldı. bu zaman zarfında çıkan isyanlarda, binlerce müslüman kürt ve türk’ü öldürttü.
1905 yıllarında bulgaristan’a geçti. taşnak partisinin faal üyelerinden olarak bağımsız ermeni devleti kurmak için çalıştı. 1907’de taşnak partisi genel kurulunda parti yöneticileriyle anlaşamadığı için ayrıldı. taşnak yöneticileri, 1908’de kendisine osmanlı meclisinde ermeni milletvekilliği teklifinde bulundu, ama o reddetti.
Ardından isviçre, ingiltere ve fransa’ya gitti. 1912 yılında bulgaristan’a döndü ve bulgar ordusunda görev alarak balkan harplerinde osmanlıya karşı bulgar subayı olarak savaştı.
1914’de birinci dünya savaşı başlayınca, rusya’ya geçti ve tiflis’te çetesini kurarak, ermeni birlikleriyle rus ordusu saflarında yer aldı. osmanlı kuvvetlerine karşı savaşa tutuştu. rus kuvvetleri, onun bölgeyi bilen çetesindeki fedailerden istifade ile doğu anadolu topraklarını sür’atle istilâ etmeyi başardı. bu sayede, yüz binlerce insanın canı ve malı telef olup gitti.
1917’deki sovyet bolşevik ihtilâli sonrasında, şebinkarahisarlı antranik’e ‘general’ ünvanı verildi. kafkasya ermenistanı, askerî bakımdan onun yönetimine verildi. bir süre sonra ruslar bölgeden çekilmeye başlayınca da, osmanlıya karşı erzurum’u savunacak olan ermeni birliklerin başına geçti. fakat, osmanlı kuvvetleri karşısında direnemeyen ermeni birlikleri dağılınca, antranik tekrar rusya’ya kaçtı.
Orada, yeni yönetimden gereken ilgiyi göremeyince, bu kez erivan’a geçti. ermeni birliklerini dağıttı, silâhlarını teslim etti. erivan’dan tiflis’e döndü ve avrupa’ya geçerek oradan amerika’ya ulaştı. 1922’den 1927’ye kadar amerika’da yaşadı ve orada öldü. bir sene sonra kemikleri alınıp paris’teki bir mezarlığa gömüldü.
Mobil Uygulamamızı İNDİRİN! AÖL Yeni Müfredat Çıkmış Sınav Sorularını Çözün!
Etiketler: Antranik Ozanyan Kimdir?
Eklenme Tarihi: 8 Ocak 2019
Konu hakkında yorumunuzu yazın