Duyum ve Algı Özet Konu Anlatımı

Anasayfa ›› Psikoloji ›› Duyum ve Algı Özet Konu Anlatımı

Duyum ve Algı Özet Konu Anlatımı

Duyum

Organizmanın uyarıcılar tarafından uyarılmasıyla gerçekleşen fizyolojik süreçtir.

Uyarıcı:

Organizmanın duyu organlarını harekete geçiren iç ve dış çevreden gelen etkenlerdir.

İç uyarıcılar: Ağrı, sızı, açlık vb.
Dış uyarıcılar: Renkler, ışık, ses, koku vb.

İç ve dış çevreden gelen uyarıcılar, duyu organları tarafından alınarak, sinir sistemi aracılığı ile beyne iletilir. Bu fizyolojik sürece duyum denir. Duyumun gerçekleşebilmesi için bir takım şartların da gerçekleşmesi gerekir.

Duyumun Şartları

1. Uyarıcı

Bir uyarıcı olmadan uyarılma olması, dolayısıyla duyumun gerçekleşmesi imkansızdır.

2. Sağlam Duyu Organları

Uyarıcıların alınabilmesi için duyu organlarının sağlam olması gerekir. Örneğin kör bir insanın renkleri görmesi imkansızdır.

3. Sağlam Sinir Sistemi ve Beyin

Organizmanın sinir sisteminde de problem varsa uyarıcı bu sistemle alınıp beyne iletilemez. Beyin sağlıksızsa sinir sistemi tarafından iletilen uyarıcılar duyuma dönüşmez.

4. Duyum Eşiği

Organizmanın bir uyarıcıyı almaya başladığı noktaya duyum eşiği denir. Alt ve üst eşik olmak üzere ikiye ayrılır. Alt duyum eşiğini geçmeyen ve üst duyum eşiğini geçen uyarıcılar duyumlanamaz.

Alt duyum eşiği:

Organizmanın uyarıcıyı almaya başladığı noktaya alt duyum eşiği denir.

Üst duyum eşiği:

Organizmanın uyarıcıyı artık alamadığı sınırdır. Bu sınırdan sonra uyarıcı duyumlanamaz.

Örnek: İnsan kulağı normalde frekansı 20 ile 20000 arasındaki sesleri duyar. 20 frekans alt duyum eşiği, 20000 frekans ise üst duyum eşiğidir. 20 frekansın altındaki, 20 000 frekansın üstündeki sesler insan kulağı tarafından duyulamaz.

5. Farklılaşma eşiği

Duyuma yol açan bir uyarıcının şiddetindeki değişmenin fark edilebildiği sınıra farklılaşma eşiği ya da fark eşiği denir. Şiddetin değiştiğinin birey tarafından anlaşılabilmesi için gerekli asgari değişiklik miktarıdır.

Örneğin bir elimizle otuz derecelik bir sobaya dokunup diğeri ile otuz bir derecelik bir sobaya dokunuyorsak aradaki farkı anlayamayız. Ancak bir elimiz otuz derecelik sobadayken diğeri ile otuz beş derecelik sobaya dokunuyorsak aradaki farkı artık anlayabiliriz. Çünkü dört derecelik fark, farklılaşma eşiğimizin üzerindedir.

6. Uygun ortam

Uyarıcının organizma tarafından alınabilmesi için, bu uyarıcının iletilebileceği uygun bir ortam gerekir. Örneğin; hava moleküllerinin olmadığı bir ortamda ses iletilemez, karanlıkta nesneler görülemez.

Duyum ve Algı Konu Testi için tıklayın!