Fizik Yasaları, Fizik Biliminin Bilinen Başlıca Yasaları

Fizik Yasaları, Fizik Bilimindeki Temel Yasalar

Başlığı kıvırtıp durmamızdan da anlayacağınız üzere amacımız bir felsefeci gözüyle ve sözel olarak fizik yasalarının neler olduğunu, fizikte hangi belli başlı yasaların bulunduğunu ve bu fizik yasalarının neyi açıkladığı, ne hakkında olduğunu açıklamaya çalışmak. Tabii bu zoru bir durum. Zor çünkü içeriğindeki matematiksel işlemler ve kesinlik nedeniyle Yeni Çağdan itibaren ideal bilim olarak takdim edilen, özellikle Comte’dan itibaren hemen bütün Pozitivist düşünürlerin başta Sosyoloji olmak üzere sosyal bilimlere, insan bilimlerine bile bir model olarak gösterdikleri fizik biliminin bir zamanlar yasa diye bilinen bir çok çalışması-ürünü, günümüzde alternatifleri de olan teoriler durumunda. Ancak bu durum fizik biliminin ve fizik yasaları diye bilinen teorilerin değerini düşürmedi, sadece o günlerden bugüne yeni teorilerle alternatif düşünme ve açıklama yollarıyla insan düşüncesine yeni imkanlar açmış oldu. Biz burada kendisi de öğrenmeye çalışan bir kişi gözü ile fizik yasalarını alıntı yoluyla anlatmaya çalışacağız.

Evren ile bilgilerimizin büyük bir kısmına fizik bilimi sayesinde ulaşırız. Evrenin en önemli bilimlerinden biri fiziktir. Fizik ortaya koyduğu teoriler ile tabiatta gerçekleşen olayları açıklamaya çalışır. Bu teorilerin amacı sadece Dünya’da değil, kainatın her yerinde geçerli olmalarıdır. Fizik yasası tabiri yaygın olarak kullanıldığı için biz de bu tabiri kullanıyoruz. Aslında yasa, kanun gibi hükümler bilimde çok geçerli değildir. Çünkü yasa diye kabul edilen birçok iddia zaman içerisinde çürütülebilmektedir. Örneğin birazdan bahsedeceğimiz Newton’un hareket yasaları buna dahildir.

Evrendeki farklı olayları açıklayan birçok fiziksel teori vardır. Bunlardan en temel olanları alacağız. Bu teoriler ya da yasalar ideal koşullarda ve kapalı sistemlerde geçerlidir. İdeal koşullarda geçerli olması bir fiziksel teoriyi asla değersizleştirmez. Örneğin, sürtünmesiz ortam dahilinde doğru işleyen bir teoride çıkan aksaklıkların kaynağı eğer sadece sürtünmeyse bu bilgimize bir zarar vermez.

Newton’un Üç Temel Hareket Yasası

Sir Isaac Newton hareketi açıklamak için üç tane temel yasa ortaya koymuştur. Bu yasalar çok ekstrem durumlarda çalışmasalar dahi fizikte çok uzun süre birçok şeyi açıklamışlardır. Hala temel fizikte önemini koruyan bu yasalardan dolayı, Newton mekanik fiziğin babası olarak görülmektedir.

1. Bu yasalardan ilki eylemsizlik yasasıdır. Eylemsizlik yasası şunu söyler: Bir cismin üzerine dengelenmemiş bir kuvvet etki etmedikçe, cisim var olan durumunu korur.
2. İkinci yasa kuvvet uygulanan cisimlerin ivme kazanmasıdır. F = m.a formülü bu yasayı açıklamaktadır. Cisme uygulanan net kuvvet, kütle ve imvesinin çarpımına eşittir.
3. Üçüncü yasa etki – tepki yasasıdır. Herhangi bir cisme denge halinde bir kuvvet etki ediyorsa onu dengeleyen zıt yönde bir kuvvet de mevcuttur.

Enerjinin Korunumu Yasası

Kapalı ya da yalıtılmış bir sistemdeki enerji miktarı sabittir. Enerji form değiştirir ama yok olmaz. Einstein’ın E = m.c²‘yi ortaya koymasından sonra bu yasa enerjinin korunumu olarak değil, enerji ve maddenin korunumu olarak gelişti. Çünkü bu formül madde ve enerji arasında doğrudan ilişki olduğunu ortaya koydu.

Nükleer patlamada enerji aniden ordaya çıkmaktadır. Oysa enerjinin yoktan var olmadığını biliyoruz. Ancak burada da atom çekirdeği yani madde enerjiye dönüşmektedir.

Momentumun Korunumu Yasası

Momentum kütle ve hızın birlikte ortaya çıkardığı fiziksel terimdir. Kütle ve hızın çarpımı momentuma eşittir. Bunu P = m.v formülü ile görmekteyiz. Farklı etkilerden dolayı monetum yer değiştirebilir, parçalara ayrılabilir ancak toplam momentum korunur.

Elektrik Yasaları

Columb ile Gauss’un çalışmaları sonucunda ortaya çıkmış yasalardır. Elektrik yüküyle yüklenmiş cisimler elektriksel kuvvet ve elektrik alan oluştururlar. Fiziğin en önemli dallarından biri de elektriktir. Elektrostatik yasaları evrenin çekim yasası ile de paralellik gösterir. Ayrıca manyetizma gibi olayların açıklaması da elektrostatik ile yakından ilgilidir.

Termodinamik Yasaları

Üniversite düzeyindeki fiziğin temelini termodinamik yasaları oluşturur. 0., 1., 2., ve 3. olmak üzere termodinamiğin 4 yasası vardır. Bu yasalara kısaca değinelim.

Sıfırıncı yasa A sistemi ile B sistemi dengedeyse ve B sistemi ile C sistemi de dengedeyse, sonuç olarak A sistemi ve C sistemi dengededir der. Bu ısı transferinin temelini anlamıza yarar.

Birinci yasa şunu söyler: Bir sistemin iç enerjisindeki değişimin, sisteme verilen ısı ile sistemin ortama uyguladığı iş toplamıdır.

İkinci yasa  entropi ile ilgilidir. Sistemde iş varsa mutlaka sistemde bir şeyler değişmiştir.

Üçüncü yasa termodinamik süreçlerde verimliliğin asla tam olamayacağını söyler.

Modern Fizik Yasaları

Yukarıdaki temel yasaların dışında, modern fizik ile hayatımıza giren yasalar da şu an için fizikte temel arz etmektedirler. Rölativiye ve quantum mekaniği bunların önemlileridir. Bu teorileri anlamak için mekanik fiziğin sınırlarını aşmak gerekir. Bu da ileri düzeyde fizik bilgisi demektir.

Birer Cümle ile En Temel Fizik Yasaları

1) Ne kadar hızlı gidersen, kütlen de o kadar artar.
2) Zıt yükler birbirini çeker, benzer yükler birbirini iter.
3) Uzaklık ne kadar büyükse, kütle çekim kuvveti o kadar az olur.
4) Kara deliğe giren her bilgi sonsuza dek yok olur.
5) Boşlukta ne kadar hızlı gidersen, zaman o kadar yavaş akar.
6) Düzenden düzensizliğe geçiş yönelimi, zaman geçtikçe artar.

Açık Lise sınavlarına hazırlanmanın en kolay hali: AçıkTercih AÖL Test Çöz!

Mobil Uygulamamızı İNDİRİN! AÖL Yeni Müfredat Çıkmış Sınav Sorularını Çözün!