2.C.2.2. Düzenli Kıyas Çeşitleri
Düzenli Kıyas Çeşitleri
Basit kıyaslar
İki öncül ve bir sonuçtan oluşan kıyaslardır.
a.Kesin Kıyas:
Kesin kıyasta öncüllerde gizli olarak bulunan sonuç kesin olarak çıkarılır. Kıyasın sonucu, öncüllerde anlam bakımından bulunup şeklen bulunmuyorsa buna kesin kıyas denir.
Örnek:
Bütün şairler sanatçıdır.
Fuzuli bir şairdir.
O halde Fuzuli de bir sanatçıdır.
b.Seçmeli Kıyas:
Sonucun aynısının ya da karşıtının anlam ve şekil bakımından öncüllerde bulunduğu kıyaslardır. Seçmeli kıyaslarda birinci öncül koşullu öncül, ikinci öncül seçmeli öncül adını alır. İkinci öncül birinci öncülün bileşenlerinden birini evetler (doğrular, kabul eder) ya da değiller (yanlışlar, reddeder).
Örnek:
Koşullu öncül: Öğrenci kitap okur ise üniversiteyi kazanır.
(ön bileşen: kitap okuma – art bileşen:kazanma)
Seçmeli öncül: Öğrenci kitap okumuştur.
(Ön bileşen evetleniyor)
Sonuç: O hâlde, öğrenci üniversiteyi kazanır.
Bileşik Kıyaslar
a. Zincirleme Kıyas:
Birkaç kıyasın art arda gelmesiyle oluşan ve ikiden daha fazla öncülü olan kıyastır. Bu kıyaslarda, bir kıyasın sonucu onu izleyen diğer kıyasın ilk önermesi olur. Örnek:
Bütün canlılar varlıktır. (Büyük öncül)
Bütün hayvanlar canlıdır. (Küçük öncül)
Bütün hayvanlar varlıktır. (Sonuç)
Bütün hayvanlar varlıktır. (Büyük öncül)
Bütün kafadan bacaklılar hayvandır. (Küçük öncül)
Bütün kafadan bacaklılar varlıktır. (Sonuç)
Bütün kafadan bacaklılar varlıktır. (Büyük öncül)
Bütün örümcekler kafadan bacaklıdır. (Küçük öncül)
O hâlde, bütün örümcekler varlıktır. (Sonuç)
b. Sorit:
İkiden fazla öncülle oluşturulan kıyaslardır. Esasen sorit zincirleme kıyasın özel bir çeşitidir. Zincirleme kıyasın tekrarlanan öncülleri çıkartılarak bir sorit elde edilebilir.
Örnek:
Bütün canlılar varlıktır.
Bütün hayvanlar canlıdır.
Bütün kafadan bacaklılar hayvandır.
Bütün örümcekler kafadan bacaklıdır.
O hâlde, bütün örümcekler varlıktır.

Mobil Uygulamamızı İNDİRİN! AÖL Yeni Müfredat Çıkmış Sınav Sorularını Çözün!
Etiketler: Düzenli Kıyas Çeşitleri
Eklenme Tarihi: 19 Mart 2018
Konu hakkında yorumunuzu yazın