2.C.2.3. Düzenli Kıyas Kuralları

Düzenli Kıyas Kuralları, düzenli kıyas kuralları, aynı zamanda düzenli bir kıyasın geçerlilik koşulları ile birlikte yapısını da bildirir.

1.Her kıyas, iki öncül ve bir sonuçtan oluşur.

2.Her kıyasta, büyük, küçük ve orta terim vardır.

3.Orta terim sonuç önermesinde yer almaz.

4.Büyük ve küçük terimlerin kaplamı öncülde ne kadarsa, sonuçta da o kadardır.

5.Büyük terim, sonucun yüklemi, küçük terim ise öznesidir.

6.İki tikel öncülden bir sonuç çıkmaz.

Örnek:

Bazı internet siteleri öğrenciler için sakıncalıdır.
“meb.gov.tr” bir internet sitesidir.
O hâlde  “meb.gov.tr” de öğrenciler için sakıncalıdır.

Bu geçersiz kıyasta, kıyas kurallarından hangisine uyulmamıştır?

A) Orta terim sonuçta yer almaz.
B) Öncüllerden biri tikelse sonuç da tikel olur.
C) Öncüllerden biri olumsuzsa sonuç da olumsuz olur.
D) İki tikel öncülden bir sonuç çıkmaz.
E) Her düzenli kıyas iki öncül ve bir sonuçtan oluşur.

Cevap: D

7.İki olumsuz öncülden bir sonuç çıkmaz.

Örnek:

Bütün insanlar iki ayaklıdır.
Bazı insanlar sarışındır.
O hâlde, bazı sarışınlar iki ayaklıdır.

Yukarıdaki kıyasta sırasıyla büyük, orta ve küçük terimler aşağıdakilerden hangisinde gösterilmiştir?

A) İki ayaklı – Sarışın – İnsan
B) Sarışın – İki ayaklı – İnsan
C) İki ayaklı – İnsan – Sarışın
D) Sarışın – İnsan – İki ayaklı
E)İnsan – İki ayaklı – Sarışın

Cevap: C

8.İki olumlu öncülden çıkan sonuç olumludur.

9.Sonuç daima zayıf olana göre yapılır (zayıf olanlar tikel ve olumsuzlardır.)

Buna göre,

• Bir olumlu, bir olumsuz öncülden çıkan sonuç olumsuzdur.
• Bir tümel, bir tikel öncüllerin sonucu tikeldir.

10.Büyük ve küçük terimlerin kaplamı, öncüllerde ne ise sonuçta da aynı olmalıdır.

11.Orta terim, öncüllerin en az birinde bütün kaplamıyla ele alınmalıdır. (Yani öncüllerden en az biri tümel bir önerme olmalıdır.)

Örnek:

Hiçbir böcek kuş değildir.
Bazı uçan hayvanlar böcektir.
O halde hiçbir uçan hayvan kuş değildir.

Bu akıl yürütme, aşağıdaki kıyas kurallarından hangisine aykırı olduğu için geçerli değildir?

A) Her kıyasta büyük, orta ve küçük terim bulunmalıdır.
B) Orta terim sonuç önermesinde yer almaz.
C) Öncüllerden birisi mutlaka tümel olmalıdır.
D) Öncüllerden birisi tikel ise sonuç da tikeldir.
E) Öncüllerden birisi olumsuz ise sonuç da olumsuzdur.

Cevap: D

Önceki konu:

Düzenli Kıyas Çeşitleri

 Sonraki konu:

Düzensiz Kıyas Çeşitleri

Açık Lise sınavlarına hazırlanmanın en kolay hali: AçıkTercih AÖL Test Çöz!

Mobil Uygulamamızı İNDİRİN! AÖL Yeni Müfredat Çıkmış Sınav Sorularını Çözün!