Açık Lise (546) Türk Dili ve Edebiyatı – 6 (Aralık 2023-1. Dönem)

• İkinci Dünya Savaşı yıllarında yetişen köy çıkışlı, Köy Enstitülü yazarların; köy ve kasaba romanları yayımlamaya başladıkları görülür.

• İlk romanlarını bu dönemde yayımlayan toplumcu gerçekçi yazarlar arasında; Kemal Bilbaşar, Samim Kocagöz, Ahmet Hamdi Tanpınar ve Faik Baysal bulunmaktadır.

• Belgelere dayandırılarak yazılan tarihî romanlarla birlikte Almanya’ya göçün de romanlarda işlendiği görülür.

Bu cümleler Cumhuriyet Dönemi romanıyla (1950-1980) ilgili doğru (D)-yanlış (Y) olarak değerlendirildiğinde sıralama aşağıdakilerden hangisi olur?

Sanat hayatına şiirle başlamış, sonra öykücülüğe ve romancılığa yönelmiştir. Romanları birçok dile çevrilen ve ünü ülke sınırlarını aşan sanatçı, Türkiye’de ve yurt dışında birçok ödüle layık görülmüştür. Çukurova ve Toroslardan yola çıkıp bütün insanlığa sesini duyurmuştur. “Yer Demir Gök Bakır, Yılanı Öldürseler, İnce Memed, Teneke, Demirciler Çarşısı Cinayeti” romanlarından bazılarıdır.

Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?

Mustafa ata bindi. At yürüdü fakat atı geri çevirmeye çalıştı. At, kasabaya doğru ilerledi. Mustafa bir şey anlamıyordu olanlardan. Birkaç kilometre böylece gittiler. İyice yorulan at geriye, köy yönüne döndü. Tepeye doğru yol aldı.

Bu parçada romanın yapı unsurlarından hangisi yoktur?

Maruf Bey — (Başını sağdaki kapıdan yavaşçacık, ürkek ürkek uzatır, bakınır, sonra iki elini uzatır, birbirine vurur.) Şebnur! Şebnur! (Cevap yok. Koltuğa doğru ilerler.) Şebnur! Şebnur!

Ayten — (Soldaki kapıdan elinde tepsiyle girer.) Bonjur Büyükbaba!

Maruf Bey — Maşallah benim hanım kızım! Şebnur’u çağırıyordum da...

Ayten — Bir şey mi isteyeceksiniz? Ben yapayım.

Maruf Bey — Bir sade kahve söyleyecektim...

Ayten — Yoo, Büyükbaba! Ben size sade kahve tavsiye edemem!

Maruf Bey — O da neden yavrum?

Ayten — Bilirsiniz ki kahvenin bileşiminde kafein vardır; kafein uyarıcıdır, kalp üzerinde etkilidir, yaşlılara zarar verir, atardamarları kastığı gibi sinirleri de yorar.

Bu parçada aşağıdakilerden hangisi yoktur?

Aşağıdakilerden hangisi Cumhuriyet Dönemi’nde tiyatro eseri yazan sanatçılardan biridir?

“Bir Şehit Mezadı” hikâyesi, hayat karşısında alınan birbirine zıt iki tavır ve iki değer üzerine kurulmuştur. Savaşa girmeden önce şiir ve aşk edebiyatı ile beslenen İstanbullu genç subay, savaş esnasında hakikati görür. Hikâye, bu bakımdan derin bir değişmeyi ifade eder. Hikâyenin sonu ile kutsal duygulara aykırı gibi görünen başlangıcı arasında tezat vardır.

Bu parça aşağıdaki eleştiri türlerinden hangisine örnektir?

Yaşar Nabi Nayır: Halk ve divan edebiyatlarımızdan bugün için faydalanma imkânı var mıdır?

Sabahattin Ali: Sanat, olmuş ve olacak her şeyden faydalanır. Bu materyali kullanacak olanlar, ayıklamayı bilen insanlar olmalıdır.

Yaşar Nabi Nayır: Bugünkü roman ve şiirimizi beraber ele alınca hangisini üstün buluyorsunuz ve niçin?

Sabahattin Ali: Bugünkü roman ve şiirimizi ele alınca şiirimizde tek tük ileri hamleler görüyoruz. Fakat romanda daha doğrusu epik sahada, üstüne düşen vazifeleri kısmen olsun yapmış bir eser ortada yoktur. Biraz acı ama bu böyle.

Bu parça aşağıdaki metin türlerinden hangisine örnektir?

Virgül, tırnak içinde olmayan alıntı cümlelerden sonra konur.

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde virgül bu göreviyle kullanılmıştır?

“Maskesiz asansöre binmek yasaktır.” cümlesindeki anlatım bozukluğunun nedeni aşağıdakilerden hangisidir?

Bir şehirde yaşayan şehir sakinlerinin, yaşadıkları yere karşı sorumlulukları vardır.

Bu cümledeki anlatım bozukluğu, aşağıdakilerden hangisiyle giderilebilir?