Toplumsal Değerler ve Normlar

Toplumsal Değerler ve Normlar

Toplumsal Değer:

Bireyleri birbirine ve topluma bağlayan, bu bağlılık duygularını pekiştiren kollektif duygu, düşünce, inanç ve tasarımlara denir. (Bayramlar, büyüklere saygı, misafirperverlik, bayrak…)

• Toplumsal normların temelinde yer alırlar.
• Toplumun iyi-kötü, güzel çirkin, hayırlı-hayırsız, uğurlu-uğursuz vb. simgesel ve öznel ölçütlü değerlendirmelere dayanan bir yargı sistemidir.
• Her toplumda farklı olan toplumsal değerler, zamanla değişir.
• Toplumsal değerler, kuşaktan kuşağa aktarılan manevi bir kültür mirası olmak özelliğini de taşır.

Toplumsal Normlar

Toplumsal düzenin devam etmesini sağlayan, toplumsal ilişkileri düzenleyen, bu amaçla; bireylerin belirli durumlarda neleri yapıp, neleri yapmamaları gerektiğini gösteren kurallara toplumsal norm denir.

Toplumsal normlar toplumsal değerlere dayanır ve onları koruyarak kuşaktan kuşağa aktarılmasını sağlar. Toplumsal normlar da toplumsal değerler gibi, toplumdan topluma ve zamana göre değişiklik gösterir.

Toplumsal normlar ikiye ayrılır:

a. Yazılı Normlar (Resmi Normlar): Yasalar, yönetmelikler, tüzükler..

b. Yazılı Olmayan Normlar:  Gelenekler, görenekler, töreler…

Toplumsal düzenin devam etmesini sağlamak amacıyla, toplum tarafından konulan yazılı ve yazısız normların (kuralların) işlerliğini sağlamak, bireylerin normlara uygun davranışlarda bulunup bulunmadıklarını resmi veya sözlü biçimde denetlemek amacını taşıyan mekanizmaya toplumsal kontrol denir.Toplumsal Kontrol ve Yaptırım

Norm ve değerlere aykırı davranışlarda bulunan bireylere gösterilen maddi ve manevi nitelikli cezalandırmalar ile norm ve değerlere uygun davranışlarda bulunanlara yönelik ödüllendirme sistemine de toplumsal yaptırım denir.

Anomi (Kuralsızlık)

Toplumsal değişme sürecinde “geçiş” veya bunalım dönemlerinde, bazı norm ve değerlerin önemini yitirmesi, yerlerine yenilerinin konulamaması toplumsal düzeni zorlamaya başlar. Kuşaklar arasındaki iletişim ve bağlılık duyguları zayıflar. Toplumda kuraldışı davranışlar yaygınlaşır. (İlk kez E. Durkheim’ın belirttiği) bu durum alkol ve uyuşturucu bağımlılığı, fuhuş, itaatsizlik, hırsızlık, çapulculuk, yağmacılık, dolandırıcılık, çeteleşme, insan hakları ihlalleri, güven istismarı, yetki istismarı vb. davranışları arttırır.

Toplumsal Yapı ve Unsurları ünitesi konu başlıkları

Açık Lise sınavlarına hazırlanmanın en kolay hali: AçıkTercih AÖL Test Çöz!

Mobil Uygulamamızı İNDİRİN! AÖL Yeni Müfredat Çıkmış Sınav Sorularını Çözün!